Neuromusculair trainen (NMT) is een trainingsmethode die al langere tijd wordt ingezet binnen de sportmedische wereld en ook in onze praktijk.
De combinatie van kracht en coördinatie wordt getraind en meerdere van onze therapeuten zijn opgeleid om deze trainingsmethode op de juiste manier aan te bieden en in te zetten tijdens de behandeling of revalidatie. NMT wordt toegepast voor prestatieverbetering van sporters, blessurepreventie en als onderdeel van revalidatieprogramma’s van (sport)blessures.
Wat is neuromusculair trainen?
De term neuromusculair geeft aan dat het de zenuwen en spieren betreft. Begrippen zoals coördinatie, stabiliteit, proprioceptie, balans en pertubatie passen bij neuromusculair trainen. Als reactie op de omgeving of gedachten zullen zenuwen en spieren samenwerken om een beweging uit te voeren. Zowel in het dagelijks leven als tijdens het sporten dient een beweging gecoördineerd te verlopen. Denk bijvoorbeeld aan het pakken van een glas thee en daar een slok uit nemen. Dan moeten je arm en hand een gecoördineerde beweging maken om het glas vast te pakken en naar je mond te brengen zonder het glas te laten vallen of te morsen. Ook sportbewegingen vergen veel coördinatie en het resultaat zal beter zijn indien de beweging goed gecoördineerd verloopt. Wil je een bal gooien naar een doel, dan gaat dat het beste wanneer het neuromusculaire systeem optimaal werkt. Maar was is dat neuromusculaire systeem en wat is de definitie van NMT?
Het zenuwstelsel en de hersenen wisselen informatie uit met de spieren. Alles wat daarbij komt kijken valt onder het neuromusculaire systeem. En dit systeem is te trainen. Neuromusculair trainen is een conceptueel trainingsmodel waarbij in het trainingsprogramma algemene (bv. fundamentele bewegingen) en specifieke (bv. sportspecifieke bewegingen) oefenvormen zijn opgenomen (Meyer et al. 2011). Denk daarbij aan krachttraining, dynamische stabiliteit, rompstabiliteit, plyometrie en agility. Het doel van neuromusculair trainen is om de fysieke fitheid op het vlak van gezondheid (zoals blessurepreventie en revalidatie van blessures) en vaardigheden (zoals prestatieverbetering) te verbeteren.
Wat is het effect van neuromusculair trainen?
Omdat neuromusculair trainen gaat over de samenwerking tussen spieren, zenuwen en hersenen vinden de effecten van NMT ook vooral binnen deze lichaamsstructuren plaats. Natuurlijk communiceren spieren, zenuwen en hersenen ook weer met andere organen en cellen binnen het lichaam en zijn de effecten van NMT groter dan enkel op spierniveau en zenuw- en hersenniveau. Om het overzichtelijk te houden focussen we ons in dit artikel op spieren, zenuwen en hersenen en de samenwerking daartussen.
Ten eerste heeft NMT een positief effect op de grondmotorische eigenschappen en functionele prestaties. Denk aan krachttoename, toename van snelheid, verbetering van coördinatie en balans, en de training van sportprestaties zoals sprinten, springen, van richting veranderen, werpen, duwen en trekken (Granacher et al. 2018).
Neuromusculair trainen zorgt bij zowel jongeren als bij volwassen sporters voor preventie van diverse sportblessures zoals enkelblessures (bv. lateraal enkelletsel), knieblessures (bv. voorstekruisbandblessure) en schouderblessures (bv. subacromiaal pijnsyndroom) (Meyer et al. 2011). Binnen bekende blessurepreventieprogramma’s is dan ook veel ruimte ingericht voor NMT. Denk aan de FIFA 11+, FIFA 11+ Shoulder’, FIFA 11+ Kids, Join(t)Forces, de WarmingUp van VeiligheidNL en KNHB en VolleyVeilig.
Dat NMT een preventief effect heeft komt doordat de biomechanica van gewrichten en de gewrichtspositie beduidend beter kunnen worden door de verschillende oefeningen. Er ontstaat minder neuromusculaire vermoeidheid tijdens het sporten na een periode van neuromusculaire training, beweegpatronen in de keten verbeteren en het positieve effect op de grondmotorische eigenschappen zorgt voor het verkleinen van de kans op sportblessures (Steib et al. 2017).
Toepassingen van neuromusculair trainen
Naast de toepassing van NMT binnen blessurepreventieprogramma’s heeft dit trainingsmodel nog meer praktisch nut. Het uitvoeren van NMT tijdens revalidatieprogramma’s wordt sterk aanbevolen. Het inzetten van NMT tijdens de revalidatie van lateraal enkelletsel, voorstekruisbandrevalidatie en schouderblessures is goed onderzocht en bewezen effectief (Kłaptocz et al. 2021, Risberg et al. 2007). Maar ook andere sportblessures van de enkel, knie en schouder blijken baat te hebben bij NMT (Zech et al. 2009). Niet alleen bij sportblessures kan NMT ingezet worden. Ook patiënten met artrose van de knie en heup, patiënten met neurologische aandoeningen en geriatrische patiënten kunnen profijt hebben van neuromusculaire oefeningen (Villadsen et al. 2014, Esposito et al. 2021). Er is zelfs onderzoek gedaan dat laat zien dat NMT kan zorgen voor een cardiovasculaire en metabolische gezondheid (mensen vallen af en de bloedwaarden verbeteren) (Batrakoulis et al. 2021).
Patiënten kunnen op meerdere manieren baat hebben bij neuromusculair trainen. Bewegen in het algemeen heeft een pijnstillend effect en dit geldt ook voor NMT. Pijn zorgt vaak voor een verstoring van de motorische controle en door middel van NMT kan de motorische controle verbeterd worden. NMT geeft verbeteringen in de gehele keten, zwakke schakels worden getraind en de kwaliteit van bewegen wordt geoptimaliseerd waardoor patiënten en de therapeut verbeteringen kunnen opmerken op het biomechanische vlak. Dit kan leiden tot de vermindering van pijn en de bevordering van herstel. NMT verkleint de kans op recidiverende klachten en geeft naast het therapeutische effect prestatieverbeteringen.
Voor een optimaal resultaat dient NMT geïntegreerd te worden in een behandeltraject waar ook plaats moet zijn voor ziekteinzicht, uitleg over de belasting en belastbaarheid, eventuele passieve behandeltechnieken en andere oefenvormen zoals rekoefeningen en krachttraining.
Workshop neuromusculair trainen bij de SMC Academy
De SMC Academy verzorgt een workshop Neuromusculair trainen. Tijdens een 3 uur durende cursus leren fysiotherapeuten, sport(zorg)masseurs en trainers alle ins en outs van neuromusculair trainen. De cursus is geheel evidence based opgezet en er is veel tijd ingericht om praktisch met neuromusculair trainen aan de slag te gaan. Tijdens de workshop werken we met innovatieve en geavanceerde neuromusculaire trainingsapparatuur van Reaxing. Ballen gevuld met water, halters met instabiele schijven, zachte kettlebells die met een mengsel van vaste en vloeibare materie zijn gevuld, systemen met reactieve lampjes, een instabiel bewegend platform en een loopband die op een veilige manier plotselinge en onvoorspelbare bewegingen in alle richtingen uitvoert. Met deze apparatuur train je het neuromusculaire systeem maximaal en kunnen we de theorie en wetenschap uitstekend in praktijk brengen.
Meer informatie en een video over de workshop neuromusculair trainen vind je op: https://www.smc-academy.nl/opleidingen/workshopneuromusculairtrainen/
Literatuurlijst
Granacher, U., Puta, C., Gabriel, H., Behm, D. G., & Arampatzis, A. (2018). Editorial: Neuromuscular Training and Adaptations in Youth Athletes. Frontiers in physiology, 9, 1264.
Myer, G. D., Faigenbaum, A. D., Ford, K. R., Best, T. M., Bergeron, M. F., & Hewett, T. E. (2011). When to initiate integrative neuromuscular training to reduce sports-related injuries and enhance health in youth?. Current sports medicine reports, 10(3), 155–166.
Zech, A., Hübscher, M., Vogt, L., Banzer, W., Hänsel, F., & Pfeifer, K. (2009). Neuromuscular training for rehabilitation of sports injuries: a systematic review. Medicine and science in sports and exercise, 41(10), 1831–1841.
Steib, S., Rahlf, A. L., Pfeifer, K., & Zech, A. (2017). Dose-Response Relationship of Neuromuscular Training for Injury Prevention in Youth Athletes: A Meta-Analysis. Frontiers in physiology, 8, 920.
Villadsen, A., Overgaard, S., Holsgaard-Larsen, A., Christensen, R., & Roos, E. M. (2014). Immediate efficacy of neuromuscular exercise in patients with severe osteoarthritis of the hip or knee: a secondary analysis from a randomized controlled trial. The Journal of rheumatology, 41(7), 1385–1394.
Esposito, G., Altavilla, G., Di Domenico, F. ., Aliberti, S., D’Isanto, T. ., & D’Elia, F. . (2021). Proprioceptive Training to Improve Static and Dynamic Balance in Elderly. International Journal of Statistics in Medical Research, 10, 194–199.
Kłaptocz, P., Solecki, W., Grzegorzewski, A., Błasiak, A., & Brzóska, R. (2021). Effectiveness of conservative treatment of multidirectional instability of the shoulder joint. Literature review and meta-analysis. Polski przeglad chirurgiczny, 94(1), 6–11.
Risberg, M. A., Holm, I., Myklebust, G., & Engebretsen, L. (2007). Neuromuscular training versus strength training during first 6 months after anterior cruciate ligament reconstruction: a randomized clinical trial. Physical therapy, 87(6), 737–750.
Batrakoulis, A., Jamurtas, A. Z., Draganidis, D., Georgakouli, K., Tsimeas, P., et al. (2021). Hybrid Neuromuscular Training Improves Cardiometabolic Health and Alters Redox Status in Inactive Overweight and Obese Women: A Randomized Controlled Trial. Antioxidants (Basel, Switzerland), 10(10), 1601.
Maak een afspraak
Bel 071-341 13 12 voor meer informatie over onze shockwave therapie of maak een afspraak met een van onze fysiotherapeuten in onze locatie in Leiden of Zoetermeer.
